انتشار یادداشت پژوهشگر اندیشکده مطالعات راهبردی مفید در خبرگزاری فارس
سرمایه‌گذاری در آموزش، کلید چرخۀ تولید
سرمایه‌گذاری در آموزش نه تنها به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه نیروی انسانی شناخته می‌شود، بلکه می‌تواند به عنوان کلید اصلی در بهبود چرخۀ تولید کشور عمل کند. در شرایطی که ایران با چالش‌های اقتصادی گوناگونی روبروست، تقویت سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش به عنوان یکی از بنیادی‌ترین مؤلفه‌ها، نه تنها موجب ارتقای مهارت‌های فردی و اجتماعی خواهد شد، بلکه به افزایش بهره‌وری و توسعه تولید ملی نیز کمک می‌کند. این یادداشت بر اهمیت نقش آموزش در پشتیبانی از تولید و چرخه اقتصادی تأکید دارد.
محمدرضا حشمتی، پژوهشگر اندیشکده مطالعات راهبردی مفید
نام‌گذاری سال ۱۴۰۴ به عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید» از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، بیانگر یکی از حیاتی‌ترین نیازهای اقتصادی ایران در شرایط کنونی است. در حالی که کشور با چالش‌های متعددی همچون تحریم‌های اقتصادی، تورم فزاینده، بیکاری، ناترازی انرژی و کاهش بهره‌وری صنعتی مواجه است، توجه به سرمایه‌گذاری هدفمند در بخش تولید، می‌تواند به عنوان راهکاری راهبردی برای رشد اقتصادی و توسعه پایدار مورد توجه قرار گیرد. سرمایه‌گذاری در تولید، نه‌تنها موجب افزایش ظرفیت‌های اشتغال، کاهش وابستگی به واردات و تقویت تولید ملی خواهد شد، بلکه زمینه‌ساز افزایش بهره‌وری، توسعه فناوری و جهش صادراتی نیز خواهد بود.
این یادداشت تلاش دارد تا با نگاهی دیگر به سرمایه‌گذاری برای تولید، اهمیت و ضرورت این رویکرد را مورد واکاوی قرار دهد.سرمایه‌گذاری در آموزش، به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعۀ نیروی انسانی، نقشی حیاتی در پیشرفت فردی و جمعی ایفا می‌کند. آموزش نه تنها دانش پایه را انتقال میدهد، بلکه مهارت‌های تفکر انتقادی، خلاقیت، و توانایی حل مسئله که زمینه‌ساز تولید هستند را پرورش میدهد. برای درک و رسیدن به نمای کلی مفهوم توسعۀ انسانی ناگزیر باید مولفه‌های آن را بر‌شماریم. این سه مولفه عبارتند از سرمایۀ اجتماعی، سرمایۀ انسانی و توانمندسازی.سرمایۀ اجتماعییکی از مصادیق سرمایۀ اجتماعی ، شبکه اعتماد بین افراد است. شبکه اعتماد عبارت است از وجود اعتماد متقابل میان گروهی از افراد جامعه که بر مبنای این اعتماد با یکدیگر به راحتی ارتباط برقرار می‌کنند و تبادل و تعامل اجتماعی دارند.نمونه‌های دیگری از سرمایۀ اجتماعی همچون میزان مثبت‌اندیشی افراد نسبت به یکدیگر، احساس هویت جمعی و گروهی، درک تصویری مشترک از آینده در ذهن افراد، کارِگروهی، حس خیرخواهی نسبت به‌همدیگر، حمایت کردن و حمایت شدن افراد در درون گروه خود، و وجود اعتماد متقابل در همکاری‌های اجتماعی اشاره کرد. مردم ما تجربۀ شیرین داشتن چنین سرمایۀ اجتماعی را در دوران پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس هشت ساله چشیده، و شاهد ثمرها و نتایج آن بوده‌اند.
سرمایه انسانی را می‌توان به‌عنوان مجموعه‌ای از ویژگی‌های فردی تعریف کرد که افراد را قادر می‌سازد تا به شکل مؤثرتری در اقتصاد و جامعه مشارکت کنند. این ویژگی‌ها شامل مهارت‌های شغلی، دانش تخصصی، مهارت‌های نرم، تجربه کاری، و توانایی‌های فردی است که در طول زمان به دست می‌آید. سرمایه انسانی چیزی فراتر از تحصیلات دانشگاهی است؛ بلکه توانایی حل مسئله، نوآوری و خلاقیت و انعطاف‌پذیری نیز جزء این سرمایه محسوب می‌شود.به بیان ساده، هرچقدر که افراد بیشتر بتوانند از مهارت‌ها و دانش خود برای حل مسائل و افزایش بهره‌وری استفاده کنند، سرمایه انسانی آنان ارزش بیشتری خواهد داشت. این سرمایه نه‌تنها برای خود فرد سودمند است، بلکه می‌تواند به رشد اقتصادی و بهبود عملکرد سازمان‌ها نیز کمک کند. در واقع، سرمایه انسانی منبعی است که هیچ‌گاه به پایان نمی‌رسد، بلکه با آموزش و تجربه قابل‌افزایش است.
مهم‌ترین مصادیق سرمایۀ انسانی شاملِ آموزش‌ها، تخصص‌ها، مهارت‌ها، خلاقیت و ابتکار، میزان اعتماد به نفس، خودباوری، سخت‌کوشی، نظم و پویایی است. توانمندسازیتوانمندسازی به پی‌ریزی مهارت‌ها و قابلیت‌های پایه در افراد تاکید دارد. وتلاشی است برای چیره شدن افراد بر محرومیت‌ها و توان‌یابی برای عاملیت بیش ازپیش در برخورد با حوادث و پیش‌آمدها. نکته قابل تامل اینجاست که بنا بر اصل شفافیت، توسعه باید توسط مردم انجام شود نه برای مردم. به شکلی که افراد جامعه در جریان تصمیم‌ها و فرآیندهایی که زندگی آنان را شکل میدهد باید مشارکت تام و کامل و مستمر داشته باشند. بنابراین باید امکان ایجاد و استفاده ار این توانمندی برای همۀ مردم فراهم شود.
سرمایه‌گذاری در زمینه‌های آموزش‌وپرورش، بهداشت، عدالت اجتماعی، ابزارهای مهمی برای سرمایه‌گذاری برای تولید هستند. تا زیرساخت‌های بیان شده وجود نداشته باشد، امکان رسیدن به تولید بر اساس سرمایه‌گذاری کامل نیست! بر این اساس به نقش آموزش‌وپرورش به عنوان مهم‌ترین سرمایه‌گذاری در تولید می‌پردازیم.آموزش‌وپرورش و سرمایه‌گذاریبه نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین وجوه سرمایه‌گذاری، عامل انسانی است، که در هر تغییر و تحولی نقش اساسی را بر عهده دارد. و بر همین اساس نیروی پیش‌برنده پیشرفت و توسعه، مشارکت مردم است. این مشارکت، مستلزم آمادگی درونی، همراهی فکری و همیاری عملی است و مسلما این آمادگی، همراهی و همیاری به ” آموزش و تربیت” نیاز دارد. نگارنده بر این باور است که فرهنگ سرمایه‌گذاری، پیش از خود سرمایه‌گذاری باید شکل بگیرد. و این نقش اساسی بر عهده نظام آموزش و پرورش کشور است. یعنی آمادگی افراد برای سرمایه‌گذاری از مسیر مدرسه شروع شده و زمان پایانی ندارد! چرا که بسیاری از زیر ساخت‌های لازم برای باور داشتن به سرمایه‌گذاری و شکل‌گیری فرهنگ سرمایه‌گذاری در مدرسه امکان‌پذیر است و لاغیر!
خلاقیت، عقلانیت، سلامت اخلاقی، مسئولیت‌پذیری، خطرپذیری، ابراز وجود، مهارت‌های زندگی، مهارت‌های کسب و کار، همکاری، نظم و وطن دوستی، مانند اکسیژنی هستند که به پیکر سرمایه‌گذاری برای تولید جان می‌بخشند. پرورش این مولفه‌ها تنها با آموزش امکان‌پذیر است. و آن هم در دوران خاصی از زندگی، که زندگی مدرسه‌ای است. سرمایه اساسی ملت‌ها نیروی انسانی آن است، سرمایه و منایع مادی و طبیعی ، عوامل تبعی و حاشیه‌ای‌اند. انسان‌ها عوامل فعالی هستند که سرمایه‌ها را متراکم می‌سازند، از منابع طبیعی بهره‌برداری می‌کنند، سازمان‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را برای تولید بوجود می‌آورند و راهبران پیشرفت و توسعه ملی هستند. و کشوری که نتواند مهارت‌ها و دانش مردمانش را توسعه دهد و ازآن بهره‌برداری کند، قادر به توسعۀ سرمایه‌گذاری برای تولید نخواهد بود.
نگارنده بر این باور است زمانی سرمایه‌گذاری در تولید محقق خواهد شد، که حاکمیت و دولت‌ها ابتدا سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش را جدی بگیرند و سپس شاهد سرمایه‌گذاری افراد تربیت شده در تولید باشند. کسانی ضرورت سرمایه‌گذاری در تولید را خوب فهم می‌کنند که برای سرمایه‌گذاری آموزش دیده و تربیت شده باشند. و مهم‌ترین بخش این سرمایه‌گذاری توجه به تربیت معلمان است. تربیت معلمانِ سرمایه‌گذار برای تولید، نیاز به تغییر و تحول در نگاه و باور ما به معلم و معلمی دارد. تبین این بخش فرصت دیگری می‌طلبد.
پیوند یادداشت در سایت خبرگزاری فارس:
https://farsnews.ir/TrainingWindow_Life/1743955798843149483
روابط عمومی مؤسسه خیریه مکتب امیرالمؤمنین(ع)
🟢🌐@maktab_charity
سایت / بله / تلگرام / اینستاگرام / آپارات 📡
